0938g spoorwegpersoneel HAV

[Arnold Tak]

belijnde gelopen fotokaart met zegel 1 cent rood gestempeld met treinstempel Amsterdam-Emmerich 19 juni 1903 of 1905 (of de nul een nul is, is onzeker)
de kaart is verzonden door G. van Diggelen -waarvan wordt gezegd dat hij in dienst was bij de spoorwegen- naar Den Heer G. Roelofs, aannemer te Opijnen Tielerwaard
vanuit historisch oogpunt zou de eigenaar graag aanvullende gegevens ontvangen over de opname, ook al realiseren we ons dat een juiste lokalisering niet tot de mogelijkheden behoort

[Martin Snuverink]

Gerrit van Diggelen, geboren 1860 te Ammerzoden, schilder, trouwt in 1895 te Nederhemert met Lena Verheij, veermansdochter uit Werkendam. Gerrit woonde in 1905 en 1909 in Well (gem. Ammerzoden) en was toen huisschilder.
Gerrit Poulus Roelofs, geboren 1861-1862 te Opijnen, timmerman, trouwt in 1888 te Est en Opijnen met Maria Keij uit Opijnen. Bij zijn overlijden in 1940 in Opijnen wordt hij bouwkundige genoemd. (Bron: genlias.nl)
Op de voorgrond zie ik wel rails, maar deze zijn te iel voor een treinspoorweg. Het lijkt meer een smal tramspoor of meer nog een lorriespoor. Verder zie ik zagen en witte kielen: timmerlieden en schilders.
Dit is waarschijnlijk in het rivierengebied (Land van Maas en Waal of Betuwe). Het treinstempel biedt weinig aanknopingspunten.

[Niet geregistreerd]

Met Martin ben ik van mening dat het hier niet gaat om een treinspoor. Er zijn geen voormannen te zien met spoorweguniformen. Ik bezit vele foto's uit die tijd maar daarop staan altijd enkele ge-horlogekettingde voormannen of ploegleiders in spoorweguniform met dito pet. Het enige spoorse op het ZP is de lichtboom, de lange dikke paal die diende om spoor te lichten en te onderstoppen. Maar die had je ook nodig bij het spooronderhoud bij de tram en hij werd ook gebruikt bij het omwrikken van opneembaar spoor zoals in een vorderende zandafgraving. Verder geen spoorgereedschap zoals moersleutels, slaghamers, T-sleutels, dus dit is geen Spoorploeg. Er zijn weliswaar veel los arbeiders te zien. Enkelen hebben een grote zaag: daarmee kon je eventueel ook dwarsliggers zagen, maar ik zie verder geen spoorgereedschap.
Dat laatste zien we hier niet: het is geen tijdelijk aannemersspoortje want dat lag er altijd verschrikkelijk bij, bovenop de bodem. Dit spoor ligt keurig recht en is goed in het zand gewerkt. Zand was tot de eeuwwisseling gebruikelijk bij treinspoor, tot rond 1920 bij lokaalspoor en tot 1960 bij tramspoor. Tot voor een jaar of 20 werd grind gebruikt en thans vrijwel alleen grove steenslag en split. Het ZP toont een degelijk gelegd spoor met staven van ongeveer 20 tot 25 kg/m, geschikt voor tram en zwaar zand- of bouwtransport. Het is geen spoorse omgeving dus ik denk hier aan een groot waterbouwkundig werk zoals een sluis of een stuw, het graven van een kanaal (ik zie dan graag schoppen maar die zie ik ook niet), het opwerpen of versterken van een dijk of talud.
De mannen zitten op een laag dijkje dat kan zijn bedoeld om het wegglijden van het zandlichaam onder het spoor te voorkomen. Er werd dan dikwijls een overhoogte opgeworpen van aarde om het talud tegen wegzakken in de slappe grond te beschermen.
Ik ben benieuwd of er nog meer uitkomt.
Sjoerd Eeftens

[Niet geregistreerd]

Voortbordurend op de interessante zienswijze van Sjoerd en aangenomen dat het 1903 is en dat de afzender inderdaad de schilder Gerrit van Diggelen uit Well is, komt bij mij het volgende idee op.
In 1903 waren de werken, waarbij de Maas bij Well werd afgedamd en de Bergsche Maas en het Heusdensch kanaal werden gegraven, in volle gang. Deze werd in 1904 beëindigd. De foto zou een groep werklieden, maar geen grondwerkers, kunnen verbeelden die bij zo’n groot werk waren betrokken. Ze lijken meer bouwvakkers.
Gerrit (de man bij het kruisje?) was toen ca 43 jaar. Dit is aannemelijk. Heeft hij een timmermansbroek aan?
Helaas laat de foto weinig van het landschap zien, maar in de verte meen ik een dijk te zien. Ik kan niet zeggen dat dit landschap vloekt met dat van de omgeving van de Afgedamde Maas.
Martin Snuverink